Defibrilatör Nedir?

Defibrilatör, kalp krizi geçiren birinin kalbine yüksek enerjili elektrik şoku veren bir cihazdır. Bu yüksek enerjili şok işlemine defibrilasyon denir ve kalp krizi geçiren birinin hayatını kurtarmaya çalışmanın önemli bir parçasıdır. 

Defibrilatör Cihazı Nedir?

Defibrilasyon kardiyak aritmi, ventriküler fibrilasyon ve nabızsız ventriküler taşikardi gibi kalbin ritmini etkileyen, hayatı tehdit eden durumları tedavi etmek için kullanılan bir prosedürdür. Bu prosedür, kalbe bir elektrik şoku verilmesi ile kalp kaslarının depolarizasyonunu sağlar ve kalbin elektriksel uyarısının normal iletimini yeniden kurar. Bu terapötik şoku kalbe iletmek için kullanılan makineye defibrilatör denir.

Defibrilatör Cihazı Ne İşe Yarar?

Defibrilatör, normal bir kalp ritmini eski haline getirmek için kalbe elektrik şoku gönderen cihazlardır. Çok yavaş veya çok hızlı olarak atan düzensiz kalp atışını önlemek veya düzeltmek için kullanılırlar. Kalp aniden durursa, defibrilatörler tekrar atmasına yardımcı olabilir. Farklı defibrilatör türleri farklı şekillerde çalışır. Mevzuatsal değişiklikler ile birçok ülkede ortak kullanım alanları ve kamusal alanlarda bulunan otomatik harici defibrilatörler (AED), kalp durması yaşayan insanların hayatını kurtarmak için kullanılmaktadır. 

Defibrilatör Cihazı Nasıl Çalışır?

Defibrilasyon sürecinde ventriküler fibrilasyon ve diğer ventriküler taşikardiyi tanır ve operatörleri defibrilasyon süreci sırasında yönlendirir. Defibrilatör, bilinci yerinde olmayan, nefes almayan ve nabzı atmayan hastaya bağlandığında hastanın kalp ritmini analiz eder ve yazılı ve sesli talimat mesajlar verir, şok verilebilecek bir durum mevcutsa tespit eder ve eğer uygunsa otomatik olarak şok tuşunu hazırlar. 

Defibrilatör Çeşitleri Nelerdir?

Günümüzde defibrilatörler ile farklı türlerde karşılaşmaktayız. 
  • Manuel Internal Defibrilatör
  • Manuel Eksternal Defibrilatör
  • Otomatik Eksternal Kardiyak Defibrilatördür (AICD)
  • Giyilebilir Kardiyak Defibrilatör
  • Otomatik Eksternal Defibrilatör (AED) 

Defibrilatör Cihazı Kullanılırken Nelere Dikkat Edilmelidir?

Defibrilatör kullanımından kimsenin zarar görmemesini sağlamak için almanız gereken bazı önlemler bulunmaktadır. 
  1. Su, büyük bir elektrik iletkenidir, bu nedenle ıslak bir ortamda veya suyun bulunduğu yerlerde AED kullanılmamalıdır. Elektrik pedlerini uygulamadan önce, herhangi bir şok kalpten değil sudan geçeceğinden, kullanılacak kişinin göğüs bölgesindeki nemi kurulanmalıdır. Genellikle defibrilatör kabinlerinin içerisinde havlu bulunmasının sebebi kullanımdan önce nemli bölgelerin kurulanması içindir.
  2. Metal, elektriği çok iyi iletir. Kullanım esnasında elektrik çarpmaması için metal balenli herhangi bir giysi olmamasına dikkat edilmelidir.
  3. İnsan vücudu da elektriği iletir, bu nedenle AED'yi çalıştırırken herhangi bir kimsenin defibrilasyon prosedürü uygulanacak olan vücuda dokunmamasına dikkat edilmelidir. Defibrilatör kullanılması gerekiyorsa, elektrik şoku uygulamadan önce etraftakilerin kullanılacak kişiden uzak durmaları için yönlendirilmesi gereklidir.
  4. Yanıcı buharların biriktiği bir odada asla AED kullanılmamalıdır. Oluşan kıvılcımlar patlama ve yangın riski taşır.
  5. Göğüs bölgesinde bulunan aşırı tüy ve kıl, pedlerin yapışmasını engelleyerek defibrilatörün kalbe şok vermesini önleyebilir. Genellikle defibrilatör kabinlerinin içerisinde traş bıçağı bulunmasının sebebi kullanımdan önce uygulanacak bölgenin temizlenmesidir.
  6. Eğer defibrilatör kalp pili veya implant bulunan bir kişide uygulanacak olursa, AED pedlerini bu cihazlardan en az 3-4cm uzağa yapıştırılmalıdır. 
  7. Çoğu Otomatik Eksternal Defibrilatör (AED) , belli yönlendirmeler sunar veya defibrilasyon prosedürünün gerekli olup olmadığını görmek için otomatik olarak kontrol sağlar. AED'nin amacına uygun olarak kullanılacağından emin olmak için her zaman talimatlar izlenmelidir.

Otomatik Eksternal Defibrilatör Nedir?

Terimin anlamını anlamak için her bir kelimeyi ayrı şekilde incelememiz gerekir.  Otomatik, cihazın, şok verme işleminin gerekip gerekmediğini belirlemek için bir tıp uzmanının yorumunu gerektirmeden anlaşılabileceği anlamına gelir. Modern Otomatik Eksternal Defibrilatör (AED) o kadar gelişmiştir ki,  ani bir kalp durması ve şok edici bir olayın gerçekleşip gerçekleşmediği kolayca belirlenebilir.  Eksternal yani harici, vücut dışında harici kullanım içindir. Ameliyat sırasında kalbe şok vermek için tasarlanmış defibrilatörler veya gerektiğinde kalbi izlemek ve otomatik olarak şok uyguamak için vücuda implante edilen defibrilatörler harici olarak adlandırılmaz. Bu yüksek enerjili şok işlemine defibrilasyon denir. 

Tam Otomatik Defibrilatör Nedir?

Otomatik Eksternal Defibrilatör (AED), normal kalp ritmini eski haline getirmek için göğüs duvarından kalbe bir şok veren taşınabilir bir tıbbi cihazdır. AED'ler, kalbin beklenmedik bir şekilde atmayı bıraktığı ani kalp durması durumlarında tedavi amaçlı kullanılır.  Tam Otomatik Eksternal Defibrilatör, kullanımı kolay olacak şekilde tasarlanmıştır. Eğitimli sağlık profesyonellerinin yanı sıra tıp eğitimi almamış kişiler tarafından da kullanılabilir. Tam otomatik olması sebebiyle insan müdahalesine gerek kalmadan da şok verebilir. 

Yarı Otomatik Defibrilatör Nedir?

Otomatik Eksternal Defibrilatör (AED), normal kalp ritmini eski haline getirmek için göğüs duvarından kalbe bir şok veren taşınabilir bir tıbbi cihazdır. Yarı Otomatik Defibrilatörün Tam Otomatik Defibrilatörden tek farkı uygulama yapacak kişinin komutları ve talimatları takip ederek şok düğmesine basması gerektiğidir. 

Otomatik Eksternal Defibrilatör Nasıl Kullanılır?

Defibrilatör, içerisinde bulunun yazılımı kullanarak, yapışkan elektrotlar aracılığıyla uygulanacak kişinin kalp ritmini kontrol eder. Defibrilatör, bu yazılım sayesinde debrilasyonun gerekli olup olmadığını tespit eder. Eğer defibrilasyon işlemi gerekliyse, kaydedilmiş bir ses uygulayıcının AED üzerindeki şok düğmesine basmasını ister. Bu şok kalbi anlık olarak sersemletir ve tüm aktiviteyi durdurur. Kalbe etkili bir şekilde atmaya devam etme şansı verir. Defibrilatör cihazı kullanılırken nelere dikkat edilmesi gerektiği ayrıca paylaşılmıştır.

Defibrilatör Aksesuarları Nelerdir?

Otomatik Eksternal Defibrilatör (AED) ile birlikte verilen veya ayrıca edinilmesi gereken belli başlı defibrilatör cihazı aksesuarları bulunmaktadır.

Bunların en başında standart taşıma çantası gelmektedir. Standart taşıma çantası ile yedek defibrilatör pedi ve yedek pil depolanabilir. Ayırca kullanım kılavuzu ve diğer gerekli belgelerin de saklı tutulmasını sağlar.

Bir diğer defibrilatör cihazı aksesuarı Metal AED duvar dolabıdır. AED’nizi herkesin kullanımından korumak ve düzgün bir ortamda saklamak adına AED Duvar Kabini önemli bir aksesuardır. Ayrıca yoğun nüfuslu ortak alanlarda acil durum alanını da belirlemiş olur.

Eğitim Defibrilatörü ise ilk yardım eğitiminde kullanılmak üzere tasarlanmış olup herhangi bir kalp ritmi analizi yapmayıp, kullanıcı tarafından kumanda ile istenilen senaryo canlandırılabilecek şekilde uygulamaya sunulan bir aksesuardır.

Defibrilatör Satın Alırken Hangi Özelliklere Dikkat Edilmelidir?

Acil bir durumda güvenebileceğiniz bir defibrilatör (AED) satın almanız gerekir, bu nedenle bir defibrilatör satın alırken göz önünde bulundurmanız gereken bazı önemli faktörleri burada bulabilirsiniz.

  • Kullanımı kolay bir defibrilatör satın alın. Ani bir kalp durmasına müdahale ederken tıbbi geçmişi olmayan biri genellikle panik halinde olacaktır. Cihazı kullanacak kişinin, tedaviyi başarılı bir şekilde sunabilmesi için defibrilatörünüzün basit ve sezgisel olması gerekir. İyi bir AED ünitesi vereceği talimatlar ile kurtarma sürecinde kullanıcıya adım adım rehberlik edecektir. Bu talimat sarmalı, kullanıcıyı sakinleştirecek, zaman kazandıracak ve uygulanacak kişinin hayatta kalması için önemli bir rol oynayacaktır.
  • Güvenilir bir defibrilatör satın alın. Ani bir kalp durmasının ne zaman ve nerede olacağını asla bilemezsiniz, bu nedenle koşullar ne olursa olsun defibrilatörünüzün etkili olacağından emin olmanız gerekir. Güvenilirliğini kanıtlamak için bir AED'nin ne tür testlerden geçtiği araştırılmalıdır. Giriş Koruması (IP) derecesi bu noktada önemli bir göstergedir.
  • Garantisi olan bir defibrilatör satın alın. AED oldukça ciddi bir finansal yatırım olabileceğinden, herhangi bir terslik olması durumunda cihazınızın garanti kapsamında korunduğundan emin olmalısınız. Taşınabilir defibrilatörler için garanti süreleri genelde ilk 2 yıl için koruma sağlama eğilimindedir.
  • Pil ömrü iyi olan bir defibrilatör satın alın. AED'deki ana pil, birinin hayatını kurtarabilecek hayati şoku sağlar. Bu pilin ömrü her şokta azalacaktır ve cihaz hiç kullanılmasa bile gücü zamanla azalmaya devam edecektir.
  • Bir üniteyi düşünürken, kullanım ile birlikte pilinin sağlayacağı  yıl ve şok sayısına bakılmalıdır. Uzun pil ömrü, ilk satın alma fiyatını biraz daha pahalı hale getirebilir, ancak bu durum, pilleri sık sık değiştirme konusunda endişelenmenize gerek olmayacağı anlamına gelmektedir.

Defibrilatör Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Fibrilasyon Nedir?

Fibrilasyon, kalbin kas kasılmalarının düzensiz, hızlı ve yaygın olduğu anormal bir kalp ritmidir. Bu, normalde sağlıklı bir kalpte gördüğümüz koordineli kasılmalardan farklıdır. Kalp fibrilasyondayken, kan vücudun geri kalanına etkili bir şekilde pompalanamaz. Bu, organ hasarına ve tedavi edilmezse ölüme yol açabilir.

Erken Defibrilasyonun Önemi Nedir?

Kalbin ani olarak durması ölümcüldür fakat kalp ritmini geri kazanabilir. En iyi hayatta kalma şansı, kalp durmasından sonraki ilk beş dakika içinde bir defibrilatörden gelen elektrik şokudur.

Defibrilasyon, kalp kası hücrelerine bir elektrik akımı gönderir ve normal kalp atışının yeniden başlamasına izin vererek kalbin durmasını tersine çevirir. Eğer kalp, ani bir durmanın ardından dakikalar içinde bir defibrilatör ile hızlı bir şekilde şoklanabilirse, normal olan kalp ritmi geri yüklenebilir.

Ani bir kalp durmasının ardından kalbin normal ritmine kavuşması ancak yapılacak olan ilk müdahaleye yani defibrilasyon sürecine bağlıdır. Ani kalp durması vakalarının  %50-70'inden fazlası, ilk 5 dakika içinde defibrilasyon prosedürü uygulanabilirse hayatta kalmaktadır. Geçen her dakika için hayatta kalma şansı %10 daha azalmaktadır.